अंतराळवीर कल्पना चावला - कर्तृत्ववान भारतीय महिला

 

ओळख कर्तृत्ववान भारतीय महिलांची  - अंतराळवीर कल्पना चावला

Antaralvir Kalpana Chawla

 The first Indian woman astronaut Kalpana Chawla

✴️ जागतिक महिला दिनाच्या निमित्ताने थोर व कर्तृत्ववान भारतीय महिलांच्या जीवन कार्याची ओळख करून देण्यासाठी  - ओळख कर्तृत्ववान भारतीय महिलांची  हा उपक्रम हाती घेण्यात आला आहे. या अंतर्गत दररोज एका भारतीय कर्तृत्ववान महिलेची  ओळख व त्यांच्या जीवन कार्यावर आधारित ऑनलाईन प्रश्नमंजुषा घेतली जाणार आहे. या प्रश्नमंजुषा चाचणीत विद्यार्थी , पालक व शिक्षक या सर्वांनी सहभाग घ्यावा.

📲 कर्तृत्ववान भारतीय महिला अंतराळवीर कल्पना चावला यांच्या जीवन कार्यावर आधारित ऑनलाईन प्रश्नमंजुषा चाचणी सोडविण्यासाठी येथे क्लिक करा. 👈 

🔻कल्पना चावला पहिली भारतीय अमेरिकन अंतराळवीर आणि अंतराळात गेलेली पहिली भारतीय महिला होती. १९९७ मध्ये, ती एक अंतरिक्ष शटल मिशन तज्ञ होती.

🔻कल्‍पना चावला ही अमेरिकन अंतराळवीर होती. ती भारतीय वंशाची अंतराळात जाणारी प्रथम महिला होती. विकिपीडिया

🔸जन्मतारीख: १७ मार्च, १९६२

🔸जन्मस्थळ: कर्नाळ

🔸मृत्यूची तारीख: १ फेब्रुवारी, २००३

🔸मृत्यूस्थळ: टेक्सास, संयुक्त राष्ट्र

🔸अंतराळ मोहीमा: एसटीएस-107, STS-87

🔸शिक्षण: युनिव्हर्सिटी ऑफ कॉलोराडो बोल्डर (१९८८), अधिक

🔸पुरस्कार: कॉंग्रेशनल स्पेस मेडल ऑफ ऑनर, नासा अंतराळ उड्डाण पदक,  

🔻कल्पना चावला यांचा जन्म हरियाणा, करनाल येथे झाला. त्यांचा जन्म १७ मार्च १९६२ रोजी झाला होता. त्यांच्या वडिलांचे नाव श्री बनारसी लाल चावला आणि आईचे नाव संयोगीता चावला. त्या कुटुंबातील चार भाऊ व बहिणींपैकी सर्वात धाकटी होती. घरातले प्रत्येकजण प्रेमाने त्यांना मोन्टू म्हणत. कल्पना चावला भावाबरोबर खूप मस्ती करायच्या. त्या सर्वात लहान व सर्वांच्या लाडक्या होत्या. त्यांना घरकाम, नटणे यापेक्षा मित्र मैत्रिणींबरोबर सायकल वरुन ट्रिप ला जाने खुप आवडत असे. त्यांना बाहेरगावी फिरण्यास खूप आवडत होते.

🔻चावला यांचे सुरुवतीचे शिक्षण “टागोर बाल निकेतन” मध्ये झाले. कल्पना जेव्हा आठवीत शिकत होती, तेव्हा त्यांनी इंजिनियर बनण्याची इच्छा व्यक्त केली होती. त्यांच्या आईने आपल्या मुलीच्या भावना समजून घेत पुढे जाण्यास मदत केली. वडिलांना तिला डॉक्टर किंवा शिक्षक बनवायचे होते. पण कल्पना लहानपणापासूनच अंतराळात फिरण्याचे स्वप्न रंगवीत असे. त्यांचा सर्वात महत्वाचा गुण म्हणजे उत्कटता आणि लढाऊ स्वभाव. त्यांनी कधीही कामात आळस दाखवला नाही आणि कधी अयशस्वी झाल्याने चिंताग्रस्त झाली नाही.

🔻कल्पना चावला यांनी आपले सुरुवातीचे शिक्षण करनालच्या टागोर पब्लिक स्कूलमधून केले. पुढील शिक्षण त्यांनी पंजाब अभियांत्रिकी महाविद्यालय, चंदीगड, येथून एरोनॉटिकल अभियांत्रिकीमध्ये घेतले. १९८२ मध्ये त्यांनी तेथून अभियांत्रिकी शाखेत पदवी संपादन केली. त्यानंतर पुढील उच्च शिक्षण घेण्यासाठी त्या १९८२ मध्ये अमेरिकेत गेल्या, त्यांनी आर्लिंग्टन येथील टेक्सास विद्यापीठातून एरोनॉटिकल अभियांत्रिकीमध्ये मास्टर ऑफ सायन्सची पदवी प्राप्त केली.

🔻कल्पना जी यांना विमान, ग्लायडर्स आणि व्यावसायिक विमान परवान्यांचे प्रमाणित उड्डाण प्रशिक्षक होते. त्यांना एकल आणि मल्टी इंजिन विमानासाठी व्यावसायिक ऑपरेटर म्हणून देखील परवाना मिळाला होता. कल्पना जी अंतराळवीर होण्यापूर्वी नासा या ठिकाणी एक प्रसिद्ध वैज्ञानिक होत्या.

🔻कल्पना जी जेव्हा उच्च घेण्यासाठी अमेरिकेत गेल्या, तेव्हा त्यांची जीन पियरे टॅरिसन (जेपी) या युवकाशी ओळख झाली. जेपी यांचा विमानाचे प्रशिक्षण देण्याचा व्यवसाय होता. कल्पना जी त्यांच्याकडून विमान चालवण्याचे शिक्षण घेत होत्या. त्या वेळेस त्यांचे लहानपणीचे स्वप्न पूर्ण झाले. जेपी आणि कल्पना चावला यांच्या मैत्रीचे नाते प्रेमात बदलले आणि १९८४ साली त्यांचा विवाह झाला.

🔻कल्पना चावला यांनी १०.४ दशलक्ष किमी (१० दशलक्ष मैल) अंतराचा प्रवास केला. हे साधारणपणे पृथ्वीच्या चारी बाजूनी २५२ वेळा चकरा मारण्याबरोबर होते. त्यांनी एकूण ३७२ तास अंतराळात घालवले.  

यांच्यावर अंतराळवीर कार्यालयातील ‘स्पेस स्टेशन’ येथे काम करण्याची तांत्रिक जबाबदारी सोपविण्यात आली होती.

🔻कल्पनाने ६ जानेवारी २००३ रोजी कोलंबियावर एसटीएस -१०७ अभियान सुरू केले. या मिशनमध्ये मायक्रोग्राविटी वापरण्याची जबाबदारी त्यांच्यावर सोपविण्यात आली होती, त्यासाठी त्याने आपल्या टीमबरोबर ८० प्रयोग केले.

या प्रयोगांच्या माध्यमातून पृथ्वी आणि अवकाश विज्ञान, प्रगत तंत्रज्ञान विकास आणि अंतराळवीरांच्या आरोग्य आणि सुरक्षिततेचा अभ्यास केला गेला.

कोलंबिया अंतराळ यानाच्या या मोहिमेमध्ये कल्पना चावला यांच्यासह इतर प्रवासीही सहभागी झाले होते.

🔻भारताची पहिली महिला अंतराळवीर कल्पना चावला यांची दुसरी अंतराळ यात्रा हि शेवटची ट्रिप ठरली.

१६ दिवसांच्या अंतराळ प्रवासानंतर अमेरिकन अंतराळयान पृथ्वीवर परत येत असताना, १ फेब्रुवारी २००३ रोजी कोलंबियामध्ये पृथ्वीपासून ६३ किलोमीटरच्या उंचीवर पृथ्वीच्या वातावरणामध्ये प्रवेश केल्यावर ते विमान कोसळले. आणि पाहताच अंतराळ यान आणि त्यातील सर्व सात प्रवासी यांचे निधन झाले. नासासाठीच नव्हे तर संपूर्ण जगासाठी ही एक अत्यंत दुःखदायक घटना होती.

🔻त्यांनी पहिले मिशन तज्ञ आणि रोबोटिक आर्म ऑपरेटर म्हणून १९९७ मध्ये स्पेस शटल कोलंबियावर उड्डाण केले. २००३ मध्ये झालेल्या अंतराळ यान स्पेस शटल कोलंबिया अपघातात निधन झालेल्या सात क्रू सदस्यांपैकी चावला एक होती.

कल्पना चावला यांना मरणोत्तर नंतर Congressional Space Medal देऊन सन्मानित करण्यात आले.

🙏 स्रोत - विकिपीडिया